Ólögmæt dreifing örvandi lyfseðilsskyldra lyfja meðal unglinga í 10. bekk

Gísli Kort Kristófersson; Ársæll Már Arnarsson; Guðmundur Torfi Heimisson; Dagbjörg Sigurðardóttir

doi:10.17992/lbl.2017.12.164

Ólögmæt dreifing örvandi lyfseðilsskyldra lyfja meðal unglinga í 10. bekk

Translated title of the contribution: The diversion of prescribed stimulant medications of 10th graders in Iceland

Gísli Kort Kristófersson, Ársæll Már Arnarsson, Guðmundur Torfi Heimisson, Dagbjörg Sigurðardóttir

Research output: Contribution to journal › Article › peer-review

5 Downloads (Pure)

Abstract

Introduction: ADHD is a neurodevelopmental disorder that usually
surfaces before seven years of age. Stimulants are commonly used
medications for the treatment of this disorder in Iceland, but they carry
with them a significant risk of both abuse and diversion – i.e. when it is
used by an individual other than it was prescribed for by a physician.
The purpose of this study was to estimate the prevalence of diversion
amongst Icelandic adolescents.
Material and methods: This study is based on data collected in the
Icelandic portion of the European School Survey Project on Alcohol
and Other Drugs (ESPAD) focused on the drug and alcohol use of 10th
graders in Europe.
Results: Of the 2,306 students that participated in the study 91%
(2,098) claimed they had never been prescribed stimulant medications
while 9% (208) claimed they had. Boys were twice as likely to get a
stimulant prescription compared to girls. Almost 18% of the participants
that had been prescribed simulants said they had at some point in time
diverted their stimulant medication.
Conclusion: The diversion of stimulants by 10th graders in Iceland
is quite common compared to studies from other countries where
the prevalence is closer to 5-10%. These findings demonstrate the
importance of carefully overseeing stimulant use of adolescents, for the
benefit of both those who divert as well as those diverted to.

Translated title of the contribution	The diversion of prescribed stimulant medications of 10th graders in Iceland
Original language	Icelandic
Pages (from-to)	537-541
Number of pages	5
Journal	Læknablaðið
Volume	103
Issue number	12
DOIs	https://doi.org/10.17992/lbl.2017.12.164
Publication status	Published - 6 Dec 2017

Other keywords

Diversion
Stimulants
ADHD
Adolescents
Örvandi lyf
Lyfjamisnotkun
Börn
Unglingar
PSY12
Central Nervous System Stimulants
Prescription Drug Diversion
Adolescent

Access to Document

10.17992/lbl.2017.12.164

f02.pdfFinal published version, 361 KBLicence: CC BY-NC-ND

http://www.laeknabladid.is/tolublod/2017/12/nr/6566

Cite this

@article{811cb056acf94c3ca3a64d0f1e04da60,

title = "{\'O}l{\"o}gm{\ae}t dreifing {\"o}rvandi lyfse{\dh}ilsskyldra lyfja me{\dh}al unglinga {\'i} 10. bekk",

abstract = "Inngangur: Athyglisbrestur og ofvirkni (ADHD) er tauga{\th}roskar{\"o}skun sem kemur yfirleitt fram fyrir 7 {\'a}ra aldur. {\"O}rvandi lyf eru miki{\dh} notu{\dh} til me{\dh}h{\"o}ndlunar {\'a} {\th}essum kvilla h{\'e}r {\'a} landi, en fela {\'i} s{\'e}r h{\ae}ttu {\'a} {\'a}vanabindingu, misnotkun og lyfjaflakki, {\th}a{\dh} er a{\dh} {\th}au s{\'e}u notu{\dh} af {\"o}{\dh}rum einstaklingi en {\th}eim sem l{\ae}knir skrifa{\dh}i lyfse{\dh}il fyrir. {\TH}essari ranns{\'o}kn var {\ae}tla{\dh} a{\dh} svara {\th}v{\'i} hversu algengt sl{\'i}kt lyfjaflakk v{\ae}ri me{\dh}al unglinga {\'a} {\'I}slandi.Efnivi{\dh}ur og a{\dh}fer{\dh}ir: H{\'e}r er byggt {\'a} g{\"o}gnum sem safna{\dh} var {\'i} {\'i}slenskum hluta ESPAD-ranns{\'o}knarinnar (European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs) um v{\'i}muefnaneyslu 10. bekkinga.Ni{\dh}urst{\"o}{\dh}ur: Af 2306 nemendum sem t{\'o}ku {\th}{\'a}tt {\'i} k{\"o}nnunni s{\"o}g{\dh}ust 91% (2098) aldrei hafa fengi{\dh} sl{\'i}k lyf upp{\'a}skrifu{\dh} en 9% (208) s{\"o}g{\dh}u svo vera. Str{\'a}kar voru r{\'u}mlega helmingi l{\'i}klegri til a{\dh} hafa fengi{\dh} {\"o}rvandi lyf upp{\'a}skrifu{\dh} en st{\'u}lkur. T{\ae}plega 18% unglinganna {\'i} k{\"o}nnuninni kva{\dh}st hafa dreift lyfjunum s{\'i}num til annarra me{\dh} einhverjum h{\ae}tti. {\TH}eir unglingar eru einnig margfalt l{\'i}klegri til a{\dh} s{\'y}na af s{\'e}r annars konar {\'a}h{\ae}ttuheg{\dh}un.Umr{\ae}{\dh}a: Lyfjaflakk {\"o}rvandi lyfja {\'a} me{\dh}al 10. bekkinga {\'a} {\'I}slandi er algengt mi{\dh}a{\dh} vi{\dh} erlendar ranns{\'o}knir {\th}ar sem hlutfalli{\dh} er n{\ae}r 5-10%. {\'A} sama t{\'i}ma s{\'y}na ni{\dh}urst{\"o}{\dh}urnar fram {\'a} mikilv{\ae}gi {\th}ess a{\dh} vanda{\dh} s{\'e} til verka hva{\dh} var{\dh}ar a{\dh}b{\'u}na{\dh} og umgj{\"o}r{\dh} sl{\'i}kar notkunar {\th}v{\'i} til mikils er a{\dh} vinna, b{\ae}{\dh}i fyrir barni{\dh} sj{\'a}lft og {\th}{\'a} sem komast {\'a} {\'o}l{\"o}glegan h{\'a}tt yfir lyfin og neyta {\th}eirra.",

keywords = "Diversion, Stimulants, ADHD, Adolescents, {\"O}rvandi lyf, Lyfjamisnotkun, B{\"o}rn, Unglingar, PSY12, Central Nervous System Stimulants, Prescription Drug Diversion, Adolescent, {\"O}rvandi lyf, Lyfjamisnotkun, B{\"o}rn, Unglingar, ADHD, PSY12, Central Nervous System Stimulants, Prescription Drug Diversion, Adolescent",

author = "Krist{\'o}fersson, {G{\'i}sli Kort} and Arnarsson, {{\'A}rs{\ae}ll M{\'a}r} and Heimisson, {Gu{\dh}mundur Torfi} and Dagbj{\"o}rg Sigur{\dh}ard{\'o}ttir",

year = "2017",

month = dec,

day = "6",

doi = "10.17992/lbl.2017.12.164",

language = "{\'I}slenska",

volume = "103",

pages = "537--541",

journal = "L{\ae}knabla{\dh}i{\dh}",

issn = "0023-7213",

publisher = "Icelandic Medical Association",

number = "12",

}

TY - JOUR

T1 - Ólögmæt dreifing örvandi lyfseðilsskyldra lyfja meðal unglinga í 10. bekk

AU - Kristófersson, Gísli Kort

AU - Arnarsson, Ársæll Már

AU - Heimisson, Guðmundur Torfi

AU - Sigurðardóttir, Dagbjörg

PY - 2017/12/6

Y1 - 2017/12/6

N2 - Inngangur: Athyglisbrestur og ofvirkni (ADHD) er taugaþroskaröskun sem kemur yfirleitt fram fyrir 7 ára aldur. Örvandi lyf eru mikið notuð til meðhöndlunar á þessum kvilla hér á landi, en fela í sér hættu á ávanabindingu, misnotkun og lyfjaflakki, það er að þau séu notuð af öðrum einstaklingi en þeim sem læknir skrifaði lyfseðil fyrir. Þessari rannsókn var ætlað að svara því hversu algengt slíkt lyfjaflakk væri meðal unglinga á Íslandi.Efniviður og aðferðir: Hér er byggt á gögnum sem safnað var í íslenskum hluta ESPAD-rannsóknarinnar (European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs) um vímuefnaneyslu 10. bekkinga.Niðurstöður: Af 2306 nemendum sem tóku þátt í könnunni sögðust 91% (2098) aldrei hafa fengið slík lyf uppáskrifuð en 9% (208) sögðu svo vera. Strákar voru rúmlega helmingi líklegri til að hafa fengið örvandi lyf uppáskrifuð en stúlkur. Tæplega 18% unglinganna í könnuninni kvaðst hafa dreift lyfjunum sínum til annarra með einhverjum hætti. Þeir unglingar eru einnig margfalt líklegri til að sýna af sér annars konar áhættuhegðun.Umræða: Lyfjaflakk örvandi lyfja á meðal 10. bekkinga á Íslandi er algengt miðað við erlendar rannsóknir þar sem hlutfallið er nær 5-10%. Á sama tíma sýna niðurstöðurnar fram á mikilvægi þess að vandað sé til verka hvað varðar aðbúnað og umgjörð slíkar notkunar því til mikils er að vinna, bæði fyrir barnið sjálft og þá sem komast á ólöglegan hátt yfir lyfin og neyta þeirra.

AB - Inngangur: Athyglisbrestur og ofvirkni (ADHD) er taugaþroskaröskun sem kemur yfirleitt fram fyrir 7 ára aldur. Örvandi lyf eru mikið notuð til meðhöndlunar á þessum kvilla hér á landi, en fela í sér hættu á ávanabindingu, misnotkun og lyfjaflakki, það er að þau séu notuð af öðrum einstaklingi en þeim sem læknir skrifaði lyfseðil fyrir. Þessari rannsókn var ætlað að svara því hversu algengt slíkt lyfjaflakk væri meðal unglinga á Íslandi.Efniviður og aðferðir: Hér er byggt á gögnum sem safnað var í íslenskum hluta ESPAD-rannsóknarinnar (European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs) um vímuefnaneyslu 10. bekkinga.Niðurstöður: Af 2306 nemendum sem tóku þátt í könnunni sögðust 91% (2098) aldrei hafa fengið slík lyf uppáskrifuð en 9% (208) sögðu svo vera. Strákar voru rúmlega helmingi líklegri til að hafa fengið örvandi lyf uppáskrifuð en stúlkur. Tæplega 18% unglinganna í könnuninni kvaðst hafa dreift lyfjunum sínum til annarra með einhverjum hætti. Þeir unglingar eru einnig margfalt líklegri til að sýna af sér annars konar áhættuhegðun.Umræða: Lyfjaflakk örvandi lyfja á meðal 10. bekkinga á Íslandi er algengt miðað við erlendar rannsóknir þar sem hlutfallið er nær 5-10%. Á sama tíma sýna niðurstöðurnar fram á mikilvægi þess að vandað sé til verka hvað varðar aðbúnað og umgjörð slíkar notkunar því til mikils er að vinna, bæði fyrir barnið sjálft og þá sem komast á ólöglegan hátt yfir lyfin og neyta þeirra.

KW - Diversion

KW - Stimulants

KW - ADHD

KW - Adolescents

KW - Örvandi lyf

KW - Lyfjamisnotkun

KW - Börn

KW - Unglingar

KW - PSY12

KW - Central Nervous System Stimulants

KW - Prescription Drug Diversion

KW - Adolescent

KW - Örvandi lyf

KW - Lyfjamisnotkun

KW - Börn

KW - Unglingar

KW - ADHD

KW - PSY12

KW - Central Nervous System Stimulants

KW - Prescription Drug Diversion

KW - Adolescent

UR - http://www.scopus.com/inward/record.url?scp=85038433983&partnerID=8YFLogxK

U2 - 10.17992/lbl.2017.12.164

DO - 10.17992/lbl.2017.12.164

M3 - Grein

C2 - 29188786

SN - 0023-7213

VL - 103

SP - 537

EP - 541

JO - Læknablaðið

JF - Læknablaðið

IS - 12

ER -

Ólögmæt dreifing örvandi lyfseðilsskyldra lyfja meðal unglinga í 10. bekk

Abstract

Other keywords

Access to Document

Fingerprint

Cite this