Krabbamein í nýrnaskjóðu og þvagleiðurum: afturskyggn klínísk rannsókn

Little information is available on upper uroepithelial tumors in Iceland. These tumors are rare, but important, presenting with similar symptoms as renal cell carcinomas (hematuria/pain) or urinary bladder carcinomas (hematuria). The aim of this study was to evalute incidence, presentation, diagnosis and survival of patients with uroepithelial tumors. A retrospective population-based study was carried out on all patients diagnosed in Iceland between 1971 and 1990 with carcinoma of the renal pelvis (n=45) and ureter (n=13). There were 42 men and 16 women with the mean age of 70 years. Transitional cell carcinomas were diagnosed in all except two cases (leiomyosarcomas). Most of the patients (86%) underwent radical nephroureterectomy with a two percent operative mortality. Presenting symptoms and diagnosis were evaluated and patients were staged (Grabstald staging system). Probability of survival was calculated for every stage and multivariate analysis used to find independent prognostic factors. Age adjusted incidence for carcinoma of the renal pelvis was 1,1/105 males and 0,4/105 females per year. Comparable figures for ureteral carcinoma were 0,4/103 males and 0,1/10^ females, respectively. Most of the patients presented with hematuria and abdominal or flank pain. Of 54 staged patients 28 were stage I-III (54%) and 24 stage IV (46%). Metastasis were found in 22% of the patients, most often in lymph nodes and lungs. Crude five year survival was 44% for the group as a whole, 88% for stage I and 21% for stage IV. Year of diagnosis was not an independent prognostic factor. Carcinomas of the ureter and renal pelvis are uncommon. Incidence in Iceland is relatively low and the clinical presentation similar to neighboring countries. Survival is comparable, in particular for patients with metastasis, but it has not changed for the last two decades.
Harla lítið er vitað um krabbamein í nýrnaskjóðu og þvagleiðurum hérlendis. Markmið rannsóknarinnar var að kanna nýgengi þessara krabbameina, með hvaða hætti þau greinast og stigun þeirra. Einnig voru lífshorfur sjúklinganna rannsakaðar. Klínísk afturskyggn rannsókn var gerð á sjúklingum sem greindust með krabbamein í nýrnaskjóðu (cancer pelvis renis, n=45) eða þvagleiðurum (cancer ureteris, n=13) á Íslandi árin 1971-1990. Í öllum tilvikum nema tveimur var um að ræða umskiptaþekjukrabbamein (carcinoma transitionale), oftast illa þroskuð. Alls greindust 42 karlar og 16 konur og var meðalaldur tæp 70 ár. Flestir sjúklinganna (86%) gengust undir aðgerð á nýra og/eða þvagleiðara. Sjúkdómseinkenni og tímalengd einkenna fyrir greiningu voru skráð, einnig á hvaða stigi (Grabstald) sjúklingarnir greindust. Lífshorfur voru reiknaðar fyrir hvert stig og fjölbreytugreining notuð til að kanna forspárgildi ýmissa breyta með tilliti til lífshorfa. Aldursstaðlað nýgengi nýrnaskjóðukrabbameina á þessu tímabili var 1,1 /1 karlar og 0,4/1 O^ konur á ári, og nýgengi krabbameina í þvagleiðara var 0,4/105 karlar og 0,1/105 konur á ári. Blóð í þvagi og kviðverkir voru algengustu einkennin. Á stigi I-II1 voru 28 sjúklingar (54%) en 24 á stigi IV (46%). Meinvörp fundust hjá 22% sjúklinganna og voru algengust í eitlum og lungum. Fimm ára lífshorfur reyndust 44% fyrir sjúklingana í heild, 88% fyrir stig I en 21% fyrir stig IV. Greiningarár hafði ekki marktæk áhrif á lífshorfur. Krabbamein í nýrnaskjóðu og þvagleiðurum eru sjaldgæf á Íslandi. Þau eru í meðallagi algeng miðað við nágrannalönd og hegða sér í flestu svipað. Lífshorfur sjúklinga eru einnig vel sambærilegar, ekki síst sjúklinga með meinvörp. Horfur sjúklinga með þessi æxli hafa ekki batnað síðustu tvo áratugi hér á landi.