Heilsutengd lífsgæði

Introduction: With increasing technology in medicine and possibilities to extend life, interest for studying health-related quality of life, i.e. the subjective well-being of patients against the background of their diseases, accidents or treatment, has increased. The purpose of this paper is to introduce a self administered test for health-related quality of life, the IQL (Icelandic Quality of Life), and to show how it differentiates between groups of patients and to encourage the use of such tests in clinical work and research. The reliability and validity of the IQL has been shown to be acceptable. Method and material: The IQL had 30 questions and visual analogue items which measure 11 aspects of health-related quality of life. Raw scores for each subscale and for the total test are transformed into T-scores in order to make results easily comparable. The test was administered to a total of 219 persons in four groups of patients and disabled. Results: The test differentiates the more severely ill and disabled persons from the less severely ill. Each subscale except pain differentiates the groups from each other, showing a specific profile for each group. There is a high correlation between health and social aspects of the test as well as between health and satisfaction with life and well-being. The health-related quality of life of alcoholics was lowest in this study. Discussion: The test can be used, both in research and clinical work, in spite of the fact that the current version of it has not been tried out in a representa¬tive sample of the population. The test is included in an appendix. Conclusion: Health is of major importance for the quality of life. Health-related quality of life needs to be studied in order to evaluate the patients fully and their need for health service as well as its effects.
Inngangur: Með aukinni tækni til lækninga og möguleikum á að lengja líf folks hafa augu manna í vaxandi mæli beinst að heilsutengdum lífsgæðum, það er líðan og lífsfyllingu með hliðsjón af heilsufari, sjúkdómum, slysum og meðferð. Á undanförnum árum höfum við unnið að þróun prófs á íslensku til þess að hægt sé að bera saman heilsutengd lífsgæði (HL), sem eru metin huglægt af hverjum einstaklingi, HL-prófið. Áreiðanleiki og réttmæti þess hefur reynst viðunandi. Tilgangur þessarar greinar er að kynna prófið og hvernig það aðgreinir heilsutengd lífsgæði mismunandi sjúklingahópa og hvetja til notkunar slíkra prófa í klínískri vinnu og við rannsóknir. Efniviður og aðferðir: HL-prófið var með 30 spurningum og kvörðum sem varða 11 þætti heilsutengdra lífsgæða. Grunneinkunnum fyrir hvern þátt og prófið í heild var breytt í T-einkunnir til þess að auðvelt væri að bera niðurstöðurnar saman. Prófið var lagt fyrir 219 manns úr fjórum hópum sjúklinga og fatlaðra og niðurstöður úr þeim bornar saman. Niðurstöður: Prófið aðgreindi þá veikari og fötluðu frá hinum minna veiku. Einstakir þættir prófsins að frátöldum verkjum aðgreindu hópana hvern frá öðrum, þannig að hver hópur hefur sína sérstöku mynd (prófíl). Það var mikil fylgni milli heilsufarslegra og félagslegra þátta prófsins og eins milli heilsufars og vellíðanar. Í þessari rannsókn voru lífsgæði áfengissjúklinga lökust. Umræða: Prófið er þegar nothæft við rannsóknir og í klínísku starfi þó að það hafi enn ekki verið staðlað á slembiúrtaki fólks. Það er birt í viðauka. Ályktun: Heilsan skiptir meginmáli fyrir lífsgæðin. Heilsutengd lífsgæði þarf að meta til að gera sér fulla grein fyrir ástandi sjúklinganna, þörf þeirra fyrir heilbrigðisþjónustu og gagnsemi hennar.