Decision-making efficiency, accountability and democracy in inter-municipal cooperation arrangements: The case of Iceland

Samstarf sveitarfélaga á Íslandi á sér margra áratuga sögu. Ekki síst hefur samstarf
smærri sveitarfélaga og stærri verið títt og þá einkum með það að markmiði að
bæta og efla þá þjónustu sem veitt er borgurunum. Slíkt hefur reynst hinum smærri
sveitarfélögum þung þraut vegna smæðar þeirra og þar með skorts á bolmagni
til að veita þjónustu. Í þessari grein er viðfangsefnið að rýna í hinar lýðræðislegu
hliðar á samstarfi sveitarfélaga. Rannsóknarspurningarnar snúa að áhrifum slíks
samstarfs á lýðræði, pólitíska ábyrgð og skilvirkni í ákvarðanatöku. Evrópskir
fræðimenn hafa bent á vandkvæði við það hvernig samstarf hinna lýðræðislegra
kjörnu eininga getur vakið upp spurningar sem tengjast þessum lýðræðislegum
þáttum. Til að leitast við að svara þessu hvað Ísland varðar er stuðst við gögn
úr tveimur könnunum meðal íslenskra sveitarstjórnarmanna þar sem þeir voru
spurðir út í þessi atriði. Meginniðurstaðan er að sveitarstjórnarmenn á Íslandi
telja þessi vandkvæði vera til staðar í samstarfsverkefnum sveitarfélaga, einkum
þó er varðar óskýra pólitíska ábyrgð og skort á skilvirkni í ákvarðanatöku.